Ca dao, dân ca những câu hát về tình cảm gia đình – Ngữ văn 7

  • Ca dao, dân ca là tên gọi chung của các thể loại trữ tình dân gian kết hợp giữa lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

Phân biệt Ca dao Dân ca Khái niệm Lời thơ của dân ca và những bài thơ dân gian mang phong cách nghệ thuật chung với lời thơ dân ca Những sáng tác dân gian kết hợp giữa lời và nhạc

Ví dụ

“TRỐNG CƠM”

“Trống cơm khéo vỗ nên vông

Một bầy con sít lội sông đi tìm

Thương ai con mắt lim dim

Một bầy con nhện đi tìm giăng tơ”

“Tình bằng có cái trống cơm, khen ai khéo vỗ ấy mấy vông nên vông. Một bầy tang tình con sít, ấy mấy lội, lội sông, ấy mấy đi tìm. Em nhớ thương ai, đôi con mắt ấy mấy lim dim. Một bầy tang tình con nhện ới a, ấy mấy giăng tơ, gaiwng tơ ấy mấy đi tìm, em nhơ thương ai duyên nợ khách tang bồng”.

  • Hát quan họ Bắc Ninh
  • Hát ghẹp Phú Thọ
  • Hát dậm Nghệ Tĩnh
  • Hát bài chòi Quảng Nam
  • Hát xẩm
  • Ca trù
  • Ca Huế
  • Hò Huế
  • Dân ca Nam Bộ
  • Hát ru
  • Đọc: Chú ý đọc diễn cảm, thể hiện cảm xúc.

  • Chú thích (SGK/35): Chú ý những từ khó

    • “Cù lao chín chữ” (​Phân biệt với cù lao: bãi nổi trên sông)

    • “Nuộc lạt”

    • “Bác mẹ”

    • “Hai thân”

Bài 1

“Công cha như núi ngất trời

Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông

Núi cao, biển rộng mênh mông

Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi”

Bài 4

“Anh em nào phải người xa

Cùng chung bác mẹ, một nhà tình thân

Yêu nhau như thể tay chân

Anh em hòa thuận, hai thân vui vầy”

  • Hai bài ca dao thuộc chủ đề tình cảm gia đình
    • Bài 1: Lời của mẹ ru con nói với con
    • Bài 4: Lời của ông bà, cha mẹ, cô bác nói với con cháu hoặc của anh em ruột thịt nói với nhau
  • Cụ thể

Phân tích

Bài 1

Tình cha nghĩa mẹ

Bài 4

Tình cảm anh em

Nội dung Lời của mẹ ru con, nói với con về công lao to lớn của cha mẹ đối với con cái và nhắc nhở phận làm con phải ghi nhớ công ơn sâu nặng đó Nhắc nhở chúng ta anh em phải hòa thuận, phải biết đoàn kết, nương tựa vào nhau, thương yêu nhau để cha mẹ vui lòng. Nghệ thuật

Phép so sánh, đôi lập

Thể thơ lục bát quen thuộc, dễ nhớ, âm điệu sâu lắng, tình cảm, đi vào lòng người.

Phép so sánh, điệp ngữ Bài tương tự

“Nuôi con mẹ héo vóc hình

Cạn bầu sữa ngọt mà tình không vơi”

“Lên non mới biết non cao

Nuôi con mới biết công lao mẫu từ”

“Ngày nào em bé cỏn con

Bây giờ em đã lớn khôn thế này”

“Cơm cha, áo mẹ, chữ thầy

Nghĩ sao cho bỏ những ngày ước ao”

“Anh em như thể tay chân

Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần”

“Khôn ngoan đối đáp người ngoài

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”

“Chị em như chuối nhiều tàu

Tấm lành che tấm rách, đừng nói nhau nặng lời”

  • Tổng kết

    • Nội dung

      • Tình cảm đối với ông bà, cha mẹ, anh em và tình cảm của ông bà, cha mẹ đối với con cháu luôn là những tình cảm sâu nặng, thiêng liêng nhất trong đời sống mỗi con người.
      • Nhắc nhở chúng ta phải biết yêu thương, coi trọng gia đình.
    • Nghệ thuật

      • Sử dụng biện pháp so sánh, ẩn dụ, đối xứng, tăng cấp …

      • Có giọng điệu ngọt ngào mà trang nghiêm.
      • Diễn tả tình cảm qua những mô típ.
      • Thể thơ lục bát và lục bát biến thể gợi âm điệu tâm tình, nhắn nhủ.
      • Ngôn ngữ thơ nhưng vẫn rất gần với lời nói hằng ngày của nhân dân và mang màu sắc địa phương.
      • Dùng hình ảnh phủ định để khẳng định.
      • Các vế trong bài có quan hệ nhân – quả.
    • Ghi nhớ: SGK/ 36

      • Tình cảm gia đình là một trong những chủ đề tiêu biểu của ca dao, dân ca.
      • Những câu thuộc chủ đề này thường là lời ru của mẹ, lời ru của mẹ cha, ông bà với con cháu, lời con cháu nói với cha mẹ và ông bà.
      • Thường dùng các hình ảnh so sánh, ẩn dụ quen thuộc. Mục đích:
        • Bày tỏ tâm tình
        • Nhắc nhở về công ơn sinh thành dưỡng dục, tình mẫu tử.
        • Ca ngợi tình anh em ruột thịt.

This post was last modified on Tháng hai 21, 2024 4:21 chiều

Trần Thu Uyên: Họ tên đầy đủ: Xin chào mình là thuuyen (tên thật là Trần Thu Uyên) Trình độ chuyên môn: Tốt nghiệp khoa Báo chí trường Học Viện Báo Chí Và Tuyên Truyền. Hai năm kinh nghiệm sản xuất những nội dung như ẩm thực, giáo dục, phong thủy, sự kiện, thần số học, chiêm tinh... Kinh nghiệm làm việc: Từ nhỏ mình đã có niềm đam mê với viết lách, đặc biệt là chia sẻ góc nhìn của mình về 1 vấn đề cụ thể. Mình luôn luôn nói đến và tìm kiếm liên hệ giữa mình và vũ trụ xung quanh. Mình là một biên tập viên của Vui Học Tiếng Hàn. Mình muốn dùng kiến thức và kinh nghiệm của bản thân qua một thời gian dài làm việc để truyền tải những giá trị tốt đẹp và tích cực tới mọi người. Các bạn có thể kết nối thêm với mình tại: https://twitter.com/thuuyen268 https://www.linkedin.com/in/thuuyen268/ https://www.twitch.tv/thuuyen268/ https://www.flickr.com/people/thuuyen268/ https://dribbble.com/thuuyen268/about https://www.behance.net/thuuyen268 https://github.com/thuuyen268 https://www.scoop.it/u/thuuyen268 https://vi.gravatar.com/thuuyen268 https://www.reddit.com/user/thuuyen268 https://issuu.com/thuuyen268 https://www.goodreads.com/thuuyen268 https://myspace.com/thuuyen268/ https://trello.com/u/thuuyen268 https://www.plurk.com/thuuyen268 https://linkhay.com/u/thuuyen268 https://linktr.ee/thuuyen268 https://www.pinterest.com/thuuyen286/ www.tumblr.com/thuuyen268 https://vimeo.com/thuuyen268 https://soundcloud.com/thuuyen268 https://patreon.com/thuuyen268